Nieuwe wetsregels in Participatiewet

Eind november stuurde Minister Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) de Kamerbrief 'Stand van zaken Participatiewet in balans'. Daarin stelt zij meer dan 20 wetswijzigingen in de Participatiewet voor die de grootste problemen met de wet moeten oplossen. Wigo4it wetsanalist Manuel Snijders, heeft het rapport doorgenomen en een blog geschreven waarin hij een aantal opmerkelijke punten aanstipt: “Gevolg is meer maatwerk en flexibiliteit, hetgeen een verzwaring is voor beleid en de werkvloer. En ook voor de ICT.”. Lees het blog en de uitgebreidere analyse in dit bericht.

Nieuwe (wets)regels in de Participatiewet

Blog Manuel Snijders, wetsanalist Wigo4it

Ik had het voorrecht om, samen met enkele andere providers, pre-concept wetgeving te mogen inzien, behorend bij “Participatiewet in balans”. Het betrof hierbij meer dan 20 toekomstige (wets)wijzigingen in de Participatiewet, opgesteld door SZW. En voor ik het vergeet, alle lof voor minister Schouten. Eindelijk eens iemand die inderdaad actie onderneemt, doorpakt en de klant daadwerkelijk centraal probeert te zetten.

Nu is het merendeel van de wijzigingen geen verrassing voor mij (en andere ingewijden). Het waren zaken die in de praktijk soms door gemeenten al werden toegepast of waar de rechter de gemeenten opdracht gaf “de wet te negeren”. Zelfs ik, zijnde geen jurist, voorspelde bijvoorbeeld al bij invoering Participatiewet (2015) dat een halve (50%) gezinsuitkering toekennen aan klant, bij aanwezigheid van een niet-rechthebbende partner, niet reëel was. Dat vond de rechterlijke macht ook en die verplichte in meerdere rechtszaken de gemeenten om een uitkering tot het niveau (70%) van een alleenstaande te geven. Net als in de tientallen jaren vóór de Participatiewet, in ieder geval vanaf 1983 toen ik begon te werken bij een sociale dienst.

Het “bufferbudget”. Zeer arbeidsintensief, bijzonder klantonvriendelijk om meerdere redenen en bedacht door mensen die, laat ik het voorzichtig uitdrukken, de wisselwerking tussen gemeente, klant, Participatiewet en ICT verkeerd inschatten.

Maar goed, laten we niet te snel de vlag uithangen. Het is pas een pre-concept (van zoiets had ik trouwens nooit eerder gehoord), deze moet nog een lange ambtelijke weg afleggen. Ergens gelukkig maar, want van sommige beschreven wijzigingen word ik niet echt warm. In twee zaken vind ik zelfs dat SZW de plank mis slaat.

De eerste zaak is de aanpassing van het “transactiesysteem”. Van “de inkomsten toebedelen aan de periode van verdiensten” naar “de inkomsten toebedelen aan de maand van uitbetalen”. Dit is een slecht idee om meerdere redenen, maar daar zal ik een andere keer over uitweiden.

Want de tweede zaak vind ik namelijk nog urgenter; de mogelijke geboorte van het “bufferbudget”. Zeer arbeidsintensief, bijzonder klantonvriendelijk om meerdere redenen en bedacht door mensen die, laat ik het voorzichtig uitdrukken, de wisselwerking tussen gemeente, klant, Participatiewet en ICT verkeerd inschatten. Maar ik kan het hier niet verder toelichten, ik heb begrepen dat een blog een korte eigen mening geeft en geen podium is voor meerdere A4-tjes proza. Oké, daarom heb ik op mijn LinkedInpagina uitgelegd waarom ik het proefballonnetje “bufferbudget” geen goed idee vind.

Ik zit nu al te peinzen (eerder piekeren) hoe wij straks onze gemeenten zo maximaal mogelijk (en bij voorkeur automatisch) kunnen ondersteunen, met zo min mogelijk klikken van de muis.

Maar, er is dus in ieder geval hoop. Eindelijk merendeels zinvolle aanpassingen in de Participatiewet. Alhoewel de gemeenten nu niet te hard moeten gaan juichen. Want er komt meer maatwerk en flexibiliteit aan, hetgeen een verzwaring is voor beleid en de werkvloer. En trouwens ook voor ICT! Ik zit nu al te peinzen (eerder piekeren) hoe wij straks onze gemeenten zo maximaal mogelijk (en bij voorkeur automatisch) kunnen ondersteunen, met zo min mogelijk klikken van de muis.

Enfin, eerst maar eens kijken wat onderweg in het proces standhoudt of sneuvelt.

Lees de volledige analyse van Manuel Snijders op zijn LinkedInpagina.